ADHD to zespół neurorozwojowych zaburzeń psychicznych objawiający się znacznymi problemami z funkcjami wykonawczymi (np. kontrolą uwagi i kontrolą hamującą), powodujący niewspółmierne do wieku dotkniętej nimi osoby deficyty uwagi, hiperaktywność, nadpobudliwość ruchową lub impulsywność.

Osoby dotknięte zaburzeniami z grupy ADHD często wykazują się brakiem wytrwałości w realizacji zadań wymagających zaangażowania poznawczego, tendencją do przechodzenia od jednej aktywności do drugiej bez ukończenia żadnej z nich oraz zdezorganizowaną, słabo kontrolowaną, nadmierną aktywnością. Odmianą ADHD jest ADD (ang. attention deficit disorder, dosł. zespół deficytu uwagi), gdzie nadpobudliwość nie występuje, zwłaszcza u dorosłych.

Dla poprawnej diagnozy symptomy muszą pojawić się na stosunkowo wczesnym etapie rozwoju człowieka, pomiędzy szóstym i dwunastym rokiem życia, i utrzymywać się przynajmniej przez pół roku. U osób w wieku szkolnym zaburzenia koncentracji uwagi związane z ADHD mogą prowadzić do obniżonych wyników w nauce. Choć najczęściej wiążą się z pewnym stopniem obniżenia poziomu rozwoju intelektualnego, wiele dotkniętych nim dzieci przejawia akceptowalny zakres uwagi w sprawach, które je interesują.

Choć jest to jedno z najczęściej badanych i diagnozowanych zaburzeń psychiatrycznych u dzieci i młodzieży, jego przyczyna w większości wypadków nie jest znana. Światowa Organizacja Zdrowia ocenia, że w 2013 na całym świecie około 39 milionów osób było dotkniętych ADHD. Przy stosowaniu kryteriów DSM-IV zaburzenia związane z ADHD diagnozuje się u ok. 6–7% dzieci, z kolei przy stosowaniu kryteriów ICD-10 odsetek ten wynosi 1–2%. Podobne wyniki notowane są niezależnie od regionu świata, rasy i kultury, i zależą głównie od przyjętych sposobów diagnozy. Symptomy ADHD pojawiają się ok. trzy razy częściej u chłopców, niż u dziewcząt. Termin ADHD obejmuje zarówno ADHD z zaburzeniami hiperaktywnymi, jak i bez nich u dorosłych i dzieci.

Od 30 do 50% osób, u których zaburzenia ze spektrum ADHD wykryto w dzieciństwie, przejawia niektóre lub wszystkie cechy zespołu także w dorosłości, co oznacza, że pojawiają się one u 2 do 5% całej dorosłej populacji. Zaburzenia te często trudno jest odróżnić od wielu innych schorzeń, a także od wysokiej aktywności mieszczącej się jednak w normie rozwojowej.

Badania bliźniąt wskazują, że zaburzenia ze spektrum ADHD często dziedziczy się po rodzicach, a genetyka determinuje około 75% przypadków. Rodzeństwo bliźniacze dzieci, u których zdiagnozowano objawy zespołu jest trzy lub nawet czterokrotnie bardziej narażone na wystąpienie objawów, niż dzieci z grupy kontrolnej. Przypuszcza się także, że to czynniki genetyczne determinują ewentualne występowanie objawów ADHD w wieku dorosłym.

Skan PET metabolizmu glukozy w mózgu zdrowego dorosłego (po lewej) w porównaniu do dorosłego z ADHD (po prawej).

INFORMACJE DLA RODZICÓW

W tym eseju znajdziecie informacje na temat definicji i objawów w ADAH, strategie pomagające waszym dzieciom z tą chorobą i niektórymi zasobami przydatnymi do wykonywania niektórych funkcji poznawczych, ważnych dla poprawy poziomu szkolnego.